Renkli Doppler

Renkli Doppler Nedir?

Doppler ultrasonografi, yüksek frekanslı ses dalgalarının kırmızı kan hücrelerine gönderilmesi yoluyla kan damarlarının yapısı gibi görüntülemeleri sağlayan bir yöntem olarak bilinmektedir. Damarlar hakkında anatomik ve fizyolojik bilgilerin edinilmesinde son derece yardımcı bir yöntem olarak bilinmektedir. Diğer görüntüleme teknikleriyle mümkün olmayan kan akışının gerçek zamanlı olarak görüntülenebilmesine olanak sağlamaktadır. Birçok durumda anjiyografi başta olmak üzere klasik röntgen yöntemlerinin önüne geçmektedir.

Renkli doppler ise standart gri odaklı görüntüye eklenmiş bir renk haritasının yer aldığı, kan akışını ve hareketin görsel olarak saptanabildiği bir yöntemdir. Gri bölge sabitken diğer renkler belirli bir bölgedeki kan akış hızını ve yönünü temsil etmektedir. Renkli doppler özellikleri şu şekilde sıralanabilir;

• Bir bölgedeki akış hakkında genel fikir sahibi olunmasına olanak sağlar
• Düşük çözünürlüğe sahip olması nedeniyle özellikle de derin taramalarda yetersiz kalabilir
• Renkli akış haritasını çıkartır
• Yön bilgisi edinilmesini sağlar

Renkli Doppler Nasıl Yapılır?

Hastanın sırt üstü olacak şekilde sedyeye uzanması sağlanır. Doktor görüntülenmesi yapılacak olan alana jel sürer. Sürülen jel, ses dalgalarının daha rahat şekilde hareket etmesini sağlayacağı için görüntülenmeyi daha kaliteli ve net bir hale getirir. Ardından hastanın vücuduna cihaz bağlanır ve cihaz ses dalgaları gönderir. Gönderilen ses dalgaları kan hücrelerine, organlara ve diğer vücut bölgelerine kadar ilerledikten sonra geri döner.

Bilgisayar cihazdan çıkan ve vücuda çarptıktan sonra tekrar geriye dönen ses dalgalarını canlı olarak incelenebilecek görüntüler haline getirir. Testin yapılmasının ardından görüntüleme yapılacak bölgeye sürülen jel temizlenebilir.

Renkli Doppler Neden Kullanılır?

Renkli doppler birçok farklı nedenden dolayı kullanılmakta olan, oldukça geniş imkanlar sunan bir görüntüleme tekniği olarak öne çıkıyor. Bacakta şişlik oluşması ya da ağrı hissiyatı gibi derin damar trombozu semptomları görülmesi başta olmak üzere birçok durumda kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Renkli doppler kullanımı gelişmiş bir görüntü sunduğu için birçok hastalığın tanısında ve tedavi planlamasında önemi bir rol oynamaktadır. Renkli doppler, özellikle de gebelik döneminde yaygın olarak kullanılmakta olan bir yöntemdir.

Eğer sizde aşağıdaki belirtilerden şikayetçi iseniz Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi hekimlerinden konu ile ilgili yardım alabilir, gerekli görülmesi durumunda renkli doppler yaptırarak hastalığınızın teşhisi hakkında bilgi alabilirsiniz.

Renkli doppler kullanım alanları şu şekildedir;

Anne ve Bebek Sağlığı

• Periyodik olarak bebek gelişimini kontrol etmek
• Düşük tehdidi (özellikle de düşük ihtimalinin bulunduğu bireylerde, kontrol sağlamak amaçlı)
• Erken gebelik tanısında
• Çoğul gebelik durumunda
• Fetal büyüklüğün ve gebelik kesesinin değerlendirilmesi
• Plasentanın yerinin tespit edilmesi
• Bebeğin rahim içerisindeki duruş pozisyonunun incelenmesi
• Anne karnında ölümü gerçekleşen bebeğin tespit edilmesi
• Bebeğin anatomik yapısında herhangi bir sıkıntı olup olmadığının kontrol edilmesi
• Birden fazla bebeğin olması durumunda bebeklerin birbirleriyle eşit olup olmadığını incelemek
• Gebelikte tansiyona bağlı olarak gelişen durumlarda
• Annede olası bir kalp ya da damar hastalığının incelenmesi, tespit edilmesi

Diğer Kullanım Alanları

• Kalp ritim bozuklukları
• Kalp, damar ya da arterdeki kan akışının kontrol edilmesi
• Daralmış ya da tıkalı arterlerin tespit edilmesi, tıkanıklık seviyesinin belirlenmesi
• Tiroit bezi kaynaklı olarak gelişen hastalıkların yakından incelenmesi
• Anevrizma tespiti
• Kas hastalıklarına ilişkin hastalıkların incelenmesi
• Enfeksiyonun tespit edilmesi
• Dalak, pankreas, karaciğer ya da böbreklerdeki kan akışına dair problemlerin incelenmesi
• Meme başta olmak üzere yumuşak dokulardaki iyi / kötü huylu tümörlerin tespit edilmesi
• Safra kesesinde taş olup olmadığının incelemesi
• Prostat ya da genital bölgede gelişen hastalıkların incelenmesi
• Felçlik gibi durumların ardından kan akışını kontrol etmek
• Böbrek ve karaciğer naklinin ardından organ sağlığının kontrol edilmesi
• Boyun damarları olarak bildiğimiz vertebrel ve karotis arterlerin incelenmesi
• Genital organlarda oluşan tümör ya da kitlelerin incelenmesi

Renkli Doppler Ön Hazırlıkları

Renkli doppler öncesinde dikkat edilmesi gerekenler birçok kişi tarafından merakla araştırılan bir konu olarak öne çıkıyor. Aslına bakarsak renkli doppler çektirmeden önce yapmanız gereken ciddi bir ön hazırlık süreci bulunmamaktadır. Fakat sürecin daha rahat ilerlemesi adına yapabileceğiniz birkaç şeyden bahsetmek mümkün.

Mümkün olduğunca rahat ve bol giysileri tercih etmeye çalışın. Muayene edilecek alanınla ilgili olarak soyunmanız istenebilmektedir, bu durumu göz önünde bulundurun. Ayrıca görüntüleme yapılacak bölgede piercing gibi aksesuarlar bulunmamalı. Eğer varsa, hastaneye gitmeden önce çıkartmanız süreci hızlandıracaktır. Ayrıca işlem sırasında hasta önlüğü giymeniz istenebilmektedir.

Ek olarak, eğer karın içinde yer alan damarlara ilişkin bir görüntüleme yapılacaksa, genellikle aç karnına yapılmaktadır. Bu işlem için 6 – 8 saatlik bir açlık yeterli olacaktır.

Hamilelikte Renkli Doppler Kaçıncı Haftada Yapılır?

Daha önce de belirtmiş olduğumuz gibi renkli doppler, hamilelik sürecinde aktif olarak kullanılan bir görüntüleme tekniğidir. Renkli doppler, bebeğin gelişiminin izlenmesinde etkin bir yöntem olup, olası bir probleme dair işaretlerin bulunabileceği bir görüntüleme yöntemidir. Uzman hekim, anne karnındaki bebeğin belirli bir gelişim gösterdiğine kanaat gösterdikten sonra renkli doppler çekimi yapılmasını talep edebilmektedir. Renkli doppler, anne karnındaki bebeğin gelişimine göre farklılık göstermekle birlikte genelde 11 – 13. Haftalar arasında çekilebilmektedir. Ayrıca hekimler, 18 – 21. Haftalarda da renkli doppler çekimi talep edebilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Renkli dopplerda görüntü nasıl alınır?

Hastanın uzanması istenir ve görüntüleme yapılacak bölgeye jel uygulaması yapılır. Renkli doppler başlığı, jel sürülen bölgenin üzerinde gezdirilir. Cihaz tarafından gönderilen ses dalgaları aracılığıyla bölgenin görüntülenmesi gerçekleştirilir.

Renkli Doppler Zararlı mı? Yan etkileri neler?

Renkli doppler görüntüleme tekniğinin olası yan etkileri ya da zararları tüm açılardan incelenmiştir. Ses dalgalarıyla görüntüleme gerçekleştirilen Renkli doppler yönteminin, vücut sağlığına bilinen bir zararı ya da yan etkisi bulunmamaktadır.

Renkli Doppler Çekimi Ne Kadar Sürüyor?

Renkli doppler ne kadar sürer sorusunun cevabı da en çok merak edilen konulardan birisi olarak önümüze çıkıyor. Renkli doppler görüntülemesinin ne kadar süreceği görüntülenmek istenen bölge, görüntüleme kalitesi ve görüntülemenin detayları gibi faktörler doğrultusunda değişiklik göstermektedir. Renkli doppler görüntüleme işlemi ortalama olarak 30 – 60 dakika arasında tamamlanmaktadır.

Renkli Doppler Sonuçları Ne Zaman Çıkar?

Renkli doppler sonuçları anında görüntülenebilmektedir. Zaten renkli doppler görüntülemenin en büyük avantajlarından birisi de canlı olarak görüntüleme imkanı sunuyor olmasıdır.

Renkli doppler aç karnına mı yapılır?

Renkli doppler incelemesinde özel olarak aç karnına olunmasına ihtiyaç duyulmamaktadır. Fakat karın içi bölge görüntüleneceği zaman ­aç karnına gidilmesinde fayda vardır. Aksi takdirde mide içerisinde gaz oluşumu gibi durumlar, görüntülemeyi daha zor hale getirebilmektedir.

Gebeliğin ilk aylarında neden renkli doppler uygulanmaz?

Hamileliğin ilk aylarında renkli doppler uygulaması tercih edilmemektedir. Bunun başlıca nedeni damarların yeterince genişlememiş olmasıdır. Damarların belirgin hale gelecek kadar büyümesiyle birlikte renkli doppler yapılabilir.

Hamilelikte renkli doppler çektirmek zararlı mı?

Hamilelikte renkli doppler çektirmek zararlı mı gibi birçok soru soruluyor. Renkli doppler uygulaması, radyolojik bir yöntem değildir. Renkli doppler yönteminde görüntüleme yapılabilmesi için ses dalgalarından faydalanılır. Bu nedenle gebeliğe özel bir zararının bulunduğunu söylemek mümkün değildir. Aksine gebelik sürecinin yakından takip edilmesi, bebek sağlığının takip altında tutulması gibi birçok avantaj sağlamaktadır.

Yazar: Salim Dönmez

Salim DÖNMEZ