EN
Kawasaki Hastalığı
İlk kez 1967 yılında teşhis edilen kawasaki hastalığı, özellikle de küçük yaştaki çocuklarda görülmekte olan bir rahatsızlık olarak öne çıkmaktadır. Kawasaki sendromu olarak da bilinen bu hastalık, çok nadiren görülen bir rahatsızlık olsa da oldukça ciddi sonuçlar ortaya çıkartabilmektedir. Tedavi edilmediği takdirde çocuklarda ciddi kalp rahatsızlıklarına sebebiyet verebilmektedir. Kawasaki hastalığında erken teşhis ve doğru tedavi sayesinde çocuklar olağan bir şekilde büyüyebilir.
Kawasaki Hastalığı Nedir?
Kawasaki hastalığı, genelde kalbi besleyen çeşitli damarlar başta olmak üzere orta ölçekteki çoğu damarda genişlemelere yol açar. Ayrıca vaskülit olarak bildiğimiz damar çeperlerindeki iltihaplara da yol açtığı bilinen bir hastalıktır. Başta Japonya olmak üzere tüm dünyada görülmekte olan bu rahatsızlık, genel olarak 5 yaşın altındaki çocuklarda görülmektedir. Nadir olarak 5 yaş üstü çocuklarda görülme ihtimali de vardır. Hastalığa yılın her döneminde rastlanılması mümkündür. Fakat kawasaki vakaları genellikle kış ve ilkbahar aylarında artış göstermektedir.
İstatistiklere bakıldığı zaman kawasaki hastalığı erkek çocuklarda daha fazla görülmekte olan bir rahatsızlıktır. Fakat bunun neden olduğuna dair herhangi bir veri bulunmamaktadır. Enfeksiyona maruz kalmanın önemli bir etken olarak kabul edildiği bu hastalıkta, genetik yatkınlıkta son derece önemli bir unsur olarak dikkat çekiyor. Özellikle de bakteri ve virüslerin kan damarları içerisinde iltihap oluşturmasında önemli bir etkendir. Dolayısıyla Kawasaki bakteri ve virüsler tarafından tetiklenebilecek bir rahatsızlıktır.
Kawasaki Hastalığı Belirtileri
Kawasaki hastalığı son derece hızlı ilerleyen şikayetler ile birlikte 2 hafta içerisinde ciddi olumsuz sonuçlara yol açabilmektedir. Hastalığa yakalanan çocuklar, genellikle tüm belirtileri göstermez. Özellikle de hastalığın ilerleyen safhalarında rastlanılan kalp ve damar komplikasyonları, hastalığa yakalanan çocukların çok azında görülmektedir. Bir yaşından küçük çocuklarda hastalık çok hafif belirtiler göstermektedir. Bu nedenle bu yaş grubundaki çocuklara hastalığın tanısını koymak oldukça zorlayıcı bir durumdur. Tanı koyulmasının gecikmesine bağlı olarak erken tedavi şansının ortadan kalkmasıyla birlikte anevrizma olarak adlandırılan kalp damarlarında genişleme daha sık görülebilir. Üç aşamada ilerlemekte olan hastalığın ilk evresi genellikle yüksek ateşle ortaya çıkar. Hastalığın ilk 3 gününde 39 derece ateşe ek olarak şu belirtiler görülür;
- Boğaz, dudak ve ağız kenarlarında kızarma ve tahriş
- Kasık, bacak ve gövde derisinde kızarıklık, soyulma, döküntü ya da pullanma
- Normale oranla dilin daha şişkin bir hal alması, daha kırmızı bir renge bürünmesi
- El ve ayak bölgelerinde şişlik, kızarıklık
- Lenf bezlerinde olağan dışı büyümeler
Semptomların ortaya çıkmasının ardından geçen ilk 3 – 5 günlük süreçte çocukların son derece huzursuz oldukları görülmektedir. Eğer bu süreç boyunca yüksek ateş düşmüyor ve müdahalelere rağmen durum değişmiyorsa çocukların tedavi edilmesi gerekir. Bu dönemin ardından da şu belirtiler görülmeye başlanır;
- Baş ve karın ağrısı
- Eklem bölgelerinde ağrı hissiyatı ve şişlik
- El ve ayakta özellikle de parmak uçlarında deri soyulmaları
- İshal ve kusma
- Trombosit değerlerinde başka bir nedene bağlanamayan artış
Hastalığın son aşamasındaysa belirtiler ortadan kalkabilir. Eğer bu aşamaya kadar hastalığa yönelik bir tedavi uygulanmamışsa kalp komplikasyonlarının görülmesi olası bir ihtimaldir. Kalp ve damarlarda görülen komplikasyonlar, hastalığın gösterebileceği en ciddi semptomlar olarak dikkat çekmektedir. Eğer çocuğunuz bu belirtilerden birkaçını gösteriyorsa Üsküdar Özel Hürrem Hastanesi uzman doktorlarına danışabilir ve muayene sonrası verilen tanıya göre hastalık hakkında bilgi edinebilir, tedavi sürecini başlatabilirsiniz.
Kawasaki Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Kawasaki hastalığı tedavisi günümüz tıbbının imkânları ve özellikle de erken teşhisle kolayca gerçekleştirilebilir. Çocuklara uygulanacak olan ilk tedaviyle amaç inflamasyon ve ateşi azaltmak, olası bir kalp hasarının önüne geçmektir.
Hayati komplikasyonların görülme ihtimali nedeniyle Kawasaki hastalığının ilk tedavisi genellikle hastane ortamında yapılır. İlk tedaviyle birlikte ateşin düşürülmesinin ardından herhangi bir koroner arter anevrizması gelişimini önlemek amacıyla altı haftalık süreç boyunca düşük dozda aspirin kullanılır. Aspirin kullanımı ile birlikte herhangi bir pıhtılaşma durumunun da önüne geçilmiş olunur.
Kawasaki hastalığı tedavi edilmemesi durumunda tedavi süreci yaklaşık olarak 12 gün boyunca devam eder. Fakat hastalığın en önemli noktası olarak kabul edilen olası kalp komplikasyonları daha sonra ortaya çıkabilmekle birlikte, daha uzun süre devam edebilir. Eğer çocukta kalp sorunları geliştiyse çocuğun kalp sağlığı altı hafta ve altı aylık sürenin ardından yapılacak testlerle doktor tarafından kontrol edilebilir. Eğer kalp sorunları devam ediyorsa kalp sağlığını tehdit eden unsurları ortadan kaldırmaya yönelik tedaviler uygulanacaktır.
Kawasaki hastalığı başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Fakat özellikle de ileriki yaşlarda kalp sorunlarının ortaya çıkmaması adına uzman doktor tarafından kontrollü bir tedavi sürecinin yönetilmesi son derece önemli bir husus olarak öne çıkmaktadır.
Kawasaki Hastalığı Tanısının Koyulması
Kawasaki hastalığı tanısı koyulması için tek bir test yöntemi yoktur. Genellikle klinik belirtiler izlenerek hastalığın tanısı koyulur. Yüksek ateşin uzun süre boyunca devam etmesi, tedaviye yanıt vermemesi kawasaki hastalığının en net belirtisi olarak kabul edilir. Hastalığın seyri esnasında ortaya çıkan belirtiler genelde bir sıra içerisinde gerçekleşir. Böylelikle kawasaki hastalığını diğer hastalıklardan ayırt etmek mümkün hale gelir. 5 gün boyunca devam eden yüksek ateşe ek olarak hastalık tanısında aranan belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
- Ciltte döküntü, pullanma
- Gözlerde iltihaplanma
- El ve ayaklarda tırnak değişikliği ile birlikte görülen ödem ve kızarıklık
- Boyun bölgesinde yer alan lenf bezlerinin 1.5 cm ya da daha fazla büyümesi
- Çilek dili, mukozalarda çatlak oluşumu ve kızarıklık
- İç organlarda tutulum
Klinik belirtilerin doktor tarafından gözlenmesine ek olarak çeşitli testler uygulanır. Klinik belirtileri kawasaki hastalığını işaret etmesi durumunda çocuklara şu testler uygulanır;
- Kan tahlili
- İdrar tahlili
- Ekokardiyografi
- Elektrokardiyogram
- Akciğer filmi
Bu testler hastalığın tanısının yanı sıra hastalığın vücutta yarattığı olası hasarları gözlemlemek açısından da son derece önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Kawasaki hastalığı yalnızca çocuklarda mı görülür?
Kawasaki hastalığı daha öncede belirttiğimiz gibi genel olarak 5 yaşın altındaki çocuklarda görülmektedir. Ancak ileri yaşlardaki koroner kalp hastaları içinde ciddi bir risk faktörü olarak kabul edilir. 40 yaşın altındaki koroner kalp hastalarının yaklaşık %5’inin geçmişinde kawasaki hastalığı yatmaktadır.
Kawasaki hastalığı erkek çocuklarında daha sık mı görülür?
Kawasaki hastalığının görülme sıklığı ırk, yaş, cinsiyet ve coğrafi bölge gibi faktörlerle doğrudan ilişkilidir. Özellikle de Asya ırklarında daha fazla görülmektedir. Ayrıca erkek çocuklarında kız çocuklarına göre 1,5 kat kat daha fazla görülür. Fakat bunun nedeni henüz açıklanamamaktadır.
Kawasaki hastalığı bulaşıcı mıdır?
Ailelerin en çok merak ettiklerinden bir tanesi de kawasaki hastalığının bulaşıcı olup olmadığıdır. Kawasaki hastalığının nedenleri henüz kesin bir şekilde bilinmiyor. Kawasaki hastalığı genel olarak geçmişte geçirilen enfeksiyonlarla ilişkilendirilir. Bu nedenle kawasaki hastalığının bulaşıcı olduğunu söylemek mümkün değildir.
Kawasaki hastalığı tedavisinden sonra nelere dikkat edilmeli?
Kawasaki hastalığı teşhisinin konulmasıyla birlikte ilk tedavi hastanede başlar. Gerekli tedavilerin uygulanmasının ardından hastaların, çocuk kardiyologları tarafından izlenmesi son derece önemlidir. Belirli periyotlarla kontrol muayenelerinin yapılması gerekmektedir. Ayrıca hastalığı geçiren çocukların kalp sağlığına aykırı bir yaşam tarzından uzak durmaları tavsiye edilmektedir. Çünkü istatistiklere göre ilerleyen yaşlarda dahi kawasaki hastalığına bağlı kalp sorunları görülebilmektedir.
Yazar: Ali Zaimoğlu